ჩვენი დამცავი ბარიერი

კანი ჩვენს სხეულს გარემოს მავნე ზემოქმედებებისგან იცავს და გარე სამყაროსგან გამოყოფს. ის ჩვენი სითბოს რეგულირებაზეა პასუხისმგებელი. და ის ჩვენი იმუნური სისტემის მნიშვნელოვანი „სასაზღვრო პოსტია“ პათოგენური ორგანიზმების მოსაგერიებლად. კანი ძალიან ცოცხალია, ის მუდმივად იცვლება. მისი ნივთიერებათა ცვლა უპირველეს ყოვლისა სითხეებისა და გაზების მიმოცვლაში მდგომარეობს (კანის სუნთქვა) და ძალიან მგრძნობიარედ რეაგირებს როგორც ფიზიკურ, ისე მშვინვიერ გამღიზიანებლებზე. კანი გრძნობის ყველაზე დიდი ორგანოა. ის ტემპერატურას, შეხებასა და ტკივილს შეიგრძნობს ძლიერ სპეციალიზებული სენსორული უჯრედების ქსელით, რომელიც კანის მთელ ზედაპირზეა გადაჭიმული. გარდა ამისა, მას გარეთ გამოაქვს შინაგანი მშვინვიერი განწყობები და გრძნობებს ააშკარავებს, მაგალითად, როდესაც ვწითლდებით ან ვფითრდებით.

კანს ბევრი ფუნქცია აქვს და ის ორგანიზმში მიმდინარე უამრავ პროცესში მონაწილეობს. მაგრამ კანი ჩვენთვის ყველაზე მნიშვნელოვნია, როგორც გრძნობის ორგანო. შეიძლება გამოიყოს შეგრძნებების სამი დიდი ჯგუფი, რომლებიც ადამიანში უაღრესად დახვეწილია.

ეს არის:

• სითბოს შეგრძნება, რომელიც საშუალებას გვაძლევს, გარემოს ტემპერატურა აღვიქვათ და საკუთარ ტემპერატურას შევადაროთ. სითბოს შეგრძნება ერთი მხრივ სხეულის ტემპერატურის შენარჩუნებას ემსახურება, მეორე მხრივ კი – გაყინვისა და დამწვრობისგან დაცვას. სხეულის ტემპერატურა ჩვენს ჯანმრთელობაზეც ახდენს გავლენას.
• შეხების შეგრძნებები, რომელთა საშუალებით შეხებას, წნევას და ვიბრაციებს აღვიქვამთ.
• ტკივილის რეცეპტორები, რომელთა საშუალებით აღვიქვამთ ქსოვილების მოსალოდნელ ან უკვე დამდგარ დაზიანებებს, რომლებიც განპირობებულია გარედან (მაგალითად, ჭრილობებს) ან შიგნიდან (მაგალითად, ანთებები).

კანის, როგორ სამშვინველის სარკის მნიშვნელობა ისეთ ყოველდღიურ რეაქციებში ჩანს, როგორიცაა გაფითრება ელდისა და შიშის დროს ან გაწითლება სირცხვილის ან უხერხულობის დროს. გარედან მომდინარე გამღიზიანებლები ჩვენს განწყობაზე მოქმედებს. იმის მიხედვით, რამდენად მგრძნობიარეა ადამიანი, სიცივესა და სითბოს, ზეწოლასა და ტკივილს შეიძლება სხვადასხვა ზეგავლენა ჰქონდეს მასზე. კანი და სამშვინველი მჭიდროდ უკავშირდება ერთმანეთს. კანის ძალიან ბევრი დაავადება ფსიქიკურ პრობლემებს ან სტრესს იწვევს. და პირიქით, კანის ბევრ დაავადებას ფსიქოსომატური ფონი აქვს. ანთროპოსოფიული მედიცინა  დაავადებების უფრო ღრმა გაგებისკენ ისწრაფვის. ურთიერთკავშირებს კანსა და ფიზიკურ და მშვინვიერ პროცესებს შორის აქ განსაკუთრებით დიდი ყურადღება ეთმობა.

_{© Skin cross-section Getty Images}

_{All figures are approximate.}